علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه، چه زمانی نگران شویم؟

علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه معمولا نشانه‌ای از رشد طبیعی و سازگای با محیط بیرون رحم است. براساس نظر بنیاد ملی خواب، نوزادان تا ۳ماهگی باید ۱۴ تا ۱۷ ساعت در طول ۲۴ ساعت بخوابند.  حال آیا با توجه به این آمار باید با خیال راحت از خواب نوزاد خود لذت کامل را ببریم؟ 

البته ولی تا زمانی جای نگرانی نیست که نوزاد به‌خوبی شیر می‌خورد، وزن می‌گیرد و واکنش‌های طبیعی دارد. اینجا است که ذکر موارد و علائم مختلف درباره علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه اهمیت فراوانی می‌یابد. پس در ادامه مطلب همراهمان بمانید. 

اصلی‌ترین علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه چیست؟

علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه را در یک کلام می‌توانیم در نیاز او به خواب بدانیم. رشد سریع بدن و البته مغز و تکامل سیستم عصبی، نیاز به انرژی فراوانی دارد که از طریق خواب تامین می‌شود. بیشتر نوزادان زمان فراوانی را حتی گاهی تا ۱۹ ساعت در خواب می‌گذرانند. اکثر آنها ۸ تا ۹ ساعت در طول روز و ۸ ساعت در شب می‌خوابند. البته این زمان‌بندی برای نوزادان مختلف بسیار متفاوت است. 

برخی از نوزادان ممکن است فقط ۱۱ ساعت در روز بخوابند، در حالی که برای برخی دیگر تا ۱۹ ساعت خواب در روز عادی است. همچنین، برخی عوامل مثل بیماری در روال عادی خواب اختلال ایجاد می‌کنند تا نوازادان بیشتر یا کمتر از حد معمول بخوابند. از طرف دیگر زمان خواب نوزاد ممکن است به بخش‌های کوچک تقسیم شود و حتی با برنامه‌ای نامنظم اتفاق بیفتد. با این اوصاف مدیریت خواب در نوزادان یکی از چالش‌برانگیزترین وظایف مرتبط با مراقبت از نوزاد خواهد بود.

در کنار موارد قبل این را هم نباید فراموش کنیم که نوزادان تازه‌متولدشده به برنامه‌های معمولی خواب بزرگ‌ترها عادت ندارند. به همین دلیل آنها در زمانی می‌خوابند که بسیاری از مردم آن را زمان مناسب نمی‌دانند.

در کل نوزادان حدود ۷۰ درصد از وقت خود را در ۲ ماه اول زندگی می‌خوابند که معمولا بیش از ۴ ساعت در هر بار نیست. یک نوزاد تازه‌متولدشده احتمالا فقط می‌تواند حدود ۳۰ تا ۹۰ دقیقه به‌راحتی بیدار بماند. حتی گاهی ممکن است احساس کنید که در یک چرخه تغذیه، خواب و تعویض پوشک با کوچولوی خود هستید که این کاملا طبیعی است.

اما با تمام اوصافی که ذکر کردیم، گاهی اوقات میزان خواب یک کودک می‌تواند در افزایش وزن او اختلال ایجاد کند. از آنجا که میزان افزایش وزن نشانه‌ای برای تشخیص رشد اصولی نوزاد است، تدبیر والدین و دقت نظر آنها می‌تواند بر سلامت نوزاد تاثیر اساسی بگذارد. علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه در چنین مواردی اهمیت فراوانی دارد.

نکات مهم درباره علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه 

گاهی بدون دلیل دچار نگرانی‌هایی درباره خواب نوزادان می‌شویم. با علم به برخی از نکات می‌توانیم از چنین دامی خلاصی بیابیم. از جمله نکات مهم درباره علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم: 

• نوزادان تازه‌متولد‌شده بیشتر وقت خود را در خواب می‌گذرانند. 
• آنها هنوز الگوی خواب مشخصی ندارند.

• نوزاد شما به‌طور منظم برای شیرخوردن بیدار می‌شود. فرقی نمی‌کند که روز است یا شب.

• نوزاد شما درکی از زمان ندارد. پس سعی کنید وقتی بخوابید که نوزادتان خواب است.

• بعضی از نوزادان به خواب بیشتری نسبت به بقیه نیاز دارند.

• نوزادان برای ایجاد برنامه‌های سختگیرانه خیلی کوچک هستند. می‌توانید از حدود ۳ماهگی شروع به ایجاد تغییراتی برای زمان خواب، مثل پوشیدن لباس خواب، زمان حمام، داستان یا آوازخواندن کنید. 

• اغلب چند ماه طول می‌کشد تا الگوی خواب و بیداری نوزاد از روز تا شب تثبیت شود.

• خواب نوزاد خود را با دیگران مقایسه نکنید. برخی از نوزادان برای مدت طولانی می‌خوابند، برخی دیگر برای مدتی کوتاه. 

• نوزادان تفاوت بین روز و شب را نمی‌دانند. خواب آنها به احتمال زیاد تحت تاثیر گرسنگی قرار می‌گیرد.

کدام علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه خطرناک است؟

خوابیدن بیش‌ازحد معمول نوزاد گاهی اوقات، جای نگرانی ندارد، مگر اینکه علائم دیگری ببینید. به‌طور کلی، خوابیدن مداوم نوزاد در طول شیر خوردن یا خوابیدن بیش از ۱۹ ساعت در روز غیرمعمول است. البته برای موارد بیماری یا مشکلات تغذیه‌ای می‌توانیم استثنا قائل شویم. در این مواقع زمان و طول مدت خواب کمی به هم می‌ریزد.

کاملا عادی خواهد بود اگر برای تشخیص اینکه کدام علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه خطرناک است، دچار سردرگمی شویم. این امر مخصوصا برای والدینی پررنگ‌تر است که در مراحل اولیه تولد هستند و مخصوصا برای اولین بار بچه‌دار می‌شوند. در چنین شرایطی علائم یک مشکل بالقوه ممکن است به‌راحتی نادیده گرفته شود. پس خوب است علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه را از زوایای دیگری هم بررسی کنید. 

برخی از رایج‌ترین دلایل علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه

۱. احتمالا آنها در حال تجربه جهش رشدی هستند.

۲. آنها نوعی بیماری جزئی مانند سرماخوردگی گرفته‌اند.

۳. ممکن است یک عفونت جدی دارند. البته این امر نادر است، اما می‌تواند اتفاق بیفتد. 

۴. در موارد بسیار نادر، علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه بیماری دیگری است. مثلا اختلالات تنفسی و قلبی ممکن است بر خواب تاثیر بگذارند. همچنین نوزادان نارس اغلب الگوهای خواب متفاوتی نسبت به نوزادان کامل دارند. 

۵. بعضی از نوزادان به دلیل زردی بیش‌ازحد می‌خوابند. 

۶. گاهی اوقات، علت خواب زیاد نوزاد یک ماهه کمبود غذای دریافتی است. آنها گاهی در این حالت دچار کم‌آبی بدن، کاهش وزن بیش‌ازحد و حتی نداشتن رشد کافی می‌شوند.

برای درک بهتر، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولا از شروع آخرین جلسه شیردهی هر ۲ ساعت یکبار شیر می‌خورند. نوزادانی هم که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، معمولا هر ۲ تا ۳ ساعت شیر می‌خورند. 

یک نوزاد، چه با شیر مادر، چه با شیر خشک یا با شیر خشک تغذیه شود، در صورت وجود موارد زیر، نمی‌تواند به‌اندازه کافی غذا بخورد:

• بسیار بی‌حال و بی‌توجه به نظر می‌رسند.
• ۱۴ روز از تولدشان می‌گذرد و وزن هنگام تولد خود را حفظ نکرده‌اند.
• روزانه کمتر از چهار پوشک خیلی خیس تولید می‌کنند.
• بعد از غذا خوردن آرام‌تر به نظر نمی‌رسند.

در کل اگر متوجه شدید که کودک شما بیش از ۱۹ ساعت در روز می‌خوابد، برای تغذیه بیدار نمی‌شود یا به‌طور غیرمعمول خواب‌آلود است، باید برای رفع مشکل اقدام کنید.

یکی دیگر از عوارض صدای جاروبرقی برای نوزاد، ایجاد اختلال در خواب است. خواب نوزادان نقش کلیدی در رشد جسمی و ذهنی آن‌ها ایفا می‌کند؛ اما صدای جاروبرقی می‌تواند چرخه خواب نوزاد را مختل کند.

نشانه‌ها در نوزادانی که زیاد می‌خوابند

۱. آنها اغلب غذا نمی‌خورند و در نتیجه وزن‌گیری ضعیفی دارند. درست مانند الگوهای خواب، عادات غذایی نوزادان نیز متفاوت است. برخی بیشتر میان‌وعده می‌خورند، در حالی که برخی دیگر وعده‌های غذایی بزرگتر را ترجیح می‌دهند. نحوه انتخاب شما برای تغذیه نوزاد نیز بر تعداد دفعات غذاخوردن او تاثیر می‌گذارد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، بیشتر از نوزادانی شیر می‌خورند که از شیشه شیر تغذیه می‌کنند. برنامه تغذیه توصیه شده برای نوزادان ۸ تا ۱۲ وعده در روز است. ۱۰ تا ۱۲برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و ۸ برای نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند. اگر کوچولوی شما بیش از حد می‌خوابد، ممکن است در یک دوره ۲۴ ساعته به اندازه کافی شیر نخورد.

۲. آنها به اندازه کافی پوشک کثیف نمی‌کنند. اغلب به والدین گفته می‌شود که تعداد پوشک‌های خیس و کثیف نوزادان خود را در هر روز کنترل کنند. میزان ادرار نوزاد شما نشانه‌ای از میزان ادرار اوست و تعداد کم پوشک ممکن است نشان‌دهنده این باشد که آنها به اندازه کافی شیر نمی‌خورند. معمولا پاز چند روز از تولد اگر نوزاد شیر کافی دریافت کند، باید حداقل ۵ تا ۶ پوشک خیس در روز داشته باشید.

۳. آنها در طول تغذیه بیدار نمی‌مانند. غذا خوردن می‌تواند برای نوزاد خسته‌کننده باشد و خوابیدن نوزادان در حین کار امری رایج است. اما اگر نوزاد خواب‌آلود شما در شروع هر وعده چرت بزند، به‌اندازه کافی غذا نمی‌خورد.

به نقل از sleepfoundation :

“نوزادان، به‌ویژه نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است در زمانی که خسته‌اند یا نیاز به آرامش دارند، میل به مکیدن داشته باشند. بنابراین، اگر نوزاد شما تازه شیر خورده و زمان خواب فرا رسیده و چنین نشانه‌هایی را در او می‌بینید، به‌جای شیر دادن، می‌توانید پستانک به او بدهید و او را بخوابانید. چرا که شیر دادن درست قبل از خواب می‌تواند باعث ایجاد وابستگی به شیر برای خوابیدن شود، که در آینده ترک آن ممکن است دشوار باشد.” 

۴. بیدار کردن آنها دشوار است. دلایل فراوانی وجود دارد که نوزاد شما را خواب‌آلودتر از حد معمول به نظر می‌رساند. معمولا جای نگرانی نیست؛ مخصوصا که موارد مختلفی چون سرماخوردگی، تب یا جهش رشد، خواب‌آلودگی بیشتری ایجاد می‌کنند. با این حال، در موارد نادر، خواب‌آلودگی بیش از حد ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری (مانند بیماری مادرزادی قلب) باشد. 

اگر نوزادی بیش‌ازحد می‌خوابد، چه باید کرد؟

معمولا نوزادی که به نظر می‌رسد بیش‌ازحد می‌خوابد، فقط برنامه نامنظمی برای خوابیدن دارد.

با این وجود، مشکلات سلامتی مانند عفونت‌های تنفسی که در نوزادان بزرگ‌تر ناراحتی‌های جزئی هستند، می‌توانند در نوزادان بسیار خطرناک‌تر شوند. بنابراین، هر کسی که نگران برنامه خواب نوزاد خود است، باید با با متخصص آگاه در این زمینه تماس بگیرد. در چنین مواردی متخصصان مراکزی چون «آکادمی سلام آگاهی»، می‌توانند اطلاعات خوبی در اختیارتان بگذارند.

برخی از راهکارهایی که قبل از تماس با متخصص باید امتحان کنید عبارت هستند از:

۱.  هر بار که نوزاد نشانه‌های گرسنگی را نشان می‌دهد، به او شیر دهید.

۲. هر ۱ تا ۲ ساعت یکبار به نوزاد شیر بدهید تا از دریافت کافی غذا اطمینان پیدا کنید.

۳. مطمئن شوید که نوزاد خیلی سرد یا خیلی گرم نیست.

۴. برنامه خواب نوزاد را به مدت ۱ تا ۲ روز ثبت کنید. 

چه زمانی علت خواب زیاد نوزاد نیاز به بررسی اورژانسی دارد؟

علت خواب زیاد نوزاد معمولا اورژانسی نیست، مگر اینکه علائم مشکلات تنفسی را نیز نشان دهد. در صورت وجود موارد زیر باید با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:

• نوزاد برای هوا نفس‌نفس می‌زند یا خس‌خس می‌کند.

• تنفس نوزاد بسیار بلند است.

• سوراخ‌های بینی نوزاد هنگام نفس‌کشیدن باز می‌شوند. 

• پوست اطراف دنده‌های نوزاد هنگام تنفس فرو می‌رود.

• نوزاد تب دارد.

• نوزاد چیزی سمی را استنشاق، لمس یا خورده است.

چه زمانی نوزاد را برای تغذیه بیدار کنیم؟

نوزادان اغلب به‌صورت خوشه‌ای تغذیه می‌شوند. این یعنی ممکن است در طول ۱ تا ۲ ساعت چندین بار شیر بخورند یا برای مدتی طولانی به شیرخوردن ادامه دهند. اما در کل اکثر نوزادان باید هر ۲ تا ۳ ساعت یا هشت تا ۱۲ بار در ۲۴ ساعت غذا بخورند. این میزان مخصوصا اگر متخصص اطفال توصیه کند یا اگر نوزاد وزن کافی اضافه نمی‌کند، با دقت بیشتری باید رعایت شود. اما شیردادن به نوزاد هر زمان که نشانه‌های گرسنگی، مانند ریشه‌دواندن، مکیدن یا بیرون‌آوردن زبان را نشان می‌دهد، بهترین راه برای اطمینان از دریافت غذای کافی است.

بیدارکردن اکثر نوزادان بزرگ‌تر برای غذاخوردن ضروری نیست. با این حال، نوزادانی که کمتر از ۱ ماه سن دارند، ممکن است در زمان احساس گرسنگی بیدار نشوند. با این اوصاف بهتر است آنها را بیدار کنید.

برای بیدارکردن نوزاد و شیردادن هم سعی کنید کنار گونه او را نوازش دهید. این کار می‌تواند او را برای شیرخوردن تحریک کند. اگر نوازش گونه موثر نبود، سعی کنید انگشتان پای نوزاد را به آرامی تکان دهید یا کف پاهای او را به آرامی نوازش کنید. این نکته را هم باید در نظر بگیرید که نیازهای غذایی از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است. پس والدین و مراقبان باید با متخصصی مشورت کنند که می‌تواند بر اساس نیازها و رشد نوزاد، توصیه‌های فردی ارائه دهد.

خلاصه

نگرانی درباره خواب نوزاد، مخصوصا نوازد یک‌ماهه امری رایج است. این نگرانی اغلب به والدین کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را زود تشخیص دهند. نوزادان برای گذر از مراحل رشد سریع خود نیاز به خواب فراوان دارند. این میزان برای هر کودک متفاوت است، اما قوانینی کلی دارد که دانستن آن بر هر والدی واجب است. 

سوالات متداول

۱. آیا خواب زیاد نوزاد یک‌ماهه طبیعی است؟
بله، معمولاً خواب زیاد نوزاد یک‌ماهه طبیعی و بخشی از فرآیند رشد جسمی و مغزی اوست. نوزادان در این سن معمولاً بین ۱۴ تا ۱۷ ساعت در روز می‌خوابند. در برخی موارد حتی تا ۱۹ ساعت خواب نیز ممکن است طبیعی باشد، به‌ویژه اگر نوزاد به‌خوبی شیر می‌خورد، وزن می‌گیرد و واکنش‌های طبیعی دارد.

۲. چه زمانی خواب زیاد نوزاد یک‌ماهه نگران‌کننده است؟
اگر نوزاد کمتر از ۸ بار در روز شیر می‌خورد، پوشک‌های خیس او کمتر از ۵ عدد در روز است، در طول شیر خوردن مدام خوابش می‌برد، به‌سختی بیدار می‌شود یا افزایش وزن نرمال ندارد، ممکن است خواب زیاد نشانه‌ی یک مشکل باشد. همچنین وجود علائمی مانند تب، تنفس صدادار، باز شدن پره‌های بینی یا فرورفتگی قفسه سینه هنگام نفس کشیدن، نیاز به بررسی فوری توسط پزشک دارد.

۳. چه زمانی و چگونه باید نوزاد خواب‌آلود را برای تغذیه بیدار کرد؟
اگر نوزاد کمتر از یک ماه سن دارد یا وزن کافی نمی‌گیرد، باید هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار یا حداقل ۸ تا ۱۲ بار در روز برای شیر دادن بیدار شود. برای بیدار کردن نوزاد می‌توانید گونه یا پاهایش را به‌آرامی نوازش کنید، لباس‌هایش را کم کنید یا پوزیشن بدنش را تغییر دهید تا هوشیار شود و بهتر شیر بخورد.