ابعاد استاندارد پالت چوبی

پالت چوبی به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات در زنجیره تأمین، نقش کلیدی در انبارداری، حمل‌ونقل و صادرات کالا ایفا می‌کند. آشنایی با ابعاد استاندارد پالت چوبی به صاحبان صنایع کمک می‌کند تا از فضای انبار بیشترین بهره را ببرند و هزینه‌های لجستیک و صادرات را کاهش دهند. در این مقاله به بررسی ابعاد رایج پالت در ایران و جهان، تفاوت پالت‌های داخلی و صادراتی، ظرفیت باربری و نکات مهم در انتخاب سایز مناسب پرداخته‌ایم. همچنین برای آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله پالت چوبی و کاربردهای آن را مطالعه کنید و اگر به مقایسه آن با انواع دیگر علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب تفاوت پالت چوبی و پلاستیکی را بخوانید. در نهایت، آگاهی از فرآیندهای نوین در صنعت چوب مانند CNC چوب نیز می‌تواند در انتخاب و تولید پالت‌های مقاوم‌تر و دقیق‌تر به شما کمک کند.

تعریف پالت چوبی و کاربردهای آن

پالت چوبی یک سازه تخت و مقاوم است که از الوار یا تخته‌های چوبی ساخته می‌شود و برای قرار دادن و جابجایی کالاها به کمک لیفتراک، جرثقیل یا جک پالت به کار می‌رود. این پالت‌ها نقش مهمی در بسته‌بندی و حمل‌ونقل دارند و از صنایع غذایی و دارویی گرفته تا صنایع سنگین و ساختمانی به‌کار گرفته می‌شوند. یکی از دلایل محبوبیت پالت چوبی، قیمت مناسب، قابلیت تعمیر و بازیافت آن است. علاوه بر این، با توجه به استحکام و تحمل وزن بالایی که دارند، برای جابجایی بارهای سنگین در سطح ملی و بین‌المللی بسیار کارآمد هستند.

ابعاد استاندارد جهانی پالت چوبی (ISO و EPAL)

استانداردهای بین‌المللی برای پالت‌ها توسط سازمان ISO و انجمن پالت اروپا (EPAL) تدوین شده است. رایج‌ترین ابعاد جهانی شامل:

• 120×80 سانتی‌متر (یورپالت) که بیشترین استفاده را در اروپا دارد.
• 120×100 سانتی‌متر که در آمریکای شمالی و آسیا متداول است.
• ابعاد دیگری مثل 110×110 سانتی‌متر یا 100×120 سانتی‌متر نیز بسته به نیاز صنایع مختلف استفاده می‌شوند.

این ابعاد طوری طراحی شده‌اند که بتوانند با اندازه کانتینرها و قفسه‌های انبار هماهنگ شوند و در نتیجه، هم هزینه حمل کاهش یابد و هم فضای بیشتری ذخیره گردد.

ابعاد استاندارد پالت چوبی در ایران

در ایران نیز چند سایز خاص به عنوان ابعاد پرکاربرد شناخته می‌شود. برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• 110×110 سانتی‌متر (مناسب برای بارهای سنگین و حجیم).
• 100×100 سانتی‌متر (کاربرد عمومی در صنایع مختلف).
• 120×80 سانتی‌متر (هم‌تراز با یورپالت و مناسب برای صادرات).

شرکت‌های تولیدکننده پالت در ایران معمولاً این ابعاد را به صورت پیش‌فرض ارائه می‌دهند؛ اما بسته به سفارش مشتری و نیاز صنعت، ابعاد سفارشی نیز ساخته می‌شود. تفاوت اصلی پالت‌های داخلی و خارجی در میزان استانداردسازی آن‌هاست. برای صادرات، اغلب نیاز است پالت‌ها مطابق استانداردهای اروپا (EPAL) یا آمریکا ساخته شوند تا امکان پذیرش در مرزهای بین‌المللی فراهم باشد.

تفاوت ابعاد پالت صادراتی و داخلی

یکی از نکات مهم در انتخاب پالت چوبی، توجه به تفاوت ابعاد پالت داخلی و صادراتی است. در داخل کشور، صنایع بیشتر به دنبال پالت‌هایی هستند که متناسب با انبارها، ماشین‌آلات جابجایی و نیاز روزمره طراحی شده‌اند. ابعاد داخلی معمولاً ۱۰۰×۱۰۰ سانتی‌متر یا ۱۱۰×۱۱۰ سانتی‌متر است. این پالت‌ها برای حمل بار در انبارها یا توزیع شهری مناسب‌اند. اما برای صادرات، باید از ابعاد استاندارد بین‌المللی مانند ۱۲۰×۸۰ سانتی‌متر (یورپالت) یا ۱۲۰×۱۰۰ سانتی‌متر استفاده شود تا امکان قرارگیری در کانتینرها و پذیرش در مرزهای گمرکی وجود داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است بار توسط شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی پذیرفته نشود یا هزینه اضافی برای تغییر پالت پرداخت شود.

ضخامت چوب و ظرفیت تحمل بار

ابعاد استاندارد فقط شامل طول و عرض نمی‌شود، بلکه ضخامت چوب و ظرفیت تحمل بار نیز اهمیت دارد. به طور معمول ضخامت تخته‌های پالت بین ۱.۵ تا ۲.۵ سانتی‌متر متغیر است. هر چه ضخامت بیشتر باشد، پالت توانایی بیشتری در تحمل بار دارد. ظرفیت بار پالت‌های استاندارد معمولاً از ۵۰۰ کیلوگرم تا بیش از ۲۵۰۰ کیلوگرم متغیر است. برای مثال:

• پالت سبک با ضخامت کمتر برای بارهای سبک تا متوسط مانند مواد غذایی و لوازم خانگی مناسب است.
• پالت سنگین با چوب ضخیم‌تر برای حمل بارهای سنگین مثل مصالح ساختمانی یا قطعات صنعتی استفاده می‌شود.

بنابراین هنگام انتخاب پالت باید وزن نهایی بار و شرایط نگهداری یا حمل‌ونقل در نظر گرفته شود.

پالت یک‌طرفه و دوطرفه

یکی دیگر از نکات مرتبط با ابعاد استاندارد پالت، نوع طراحی آن است.

• پالت یک‌طرفه (Single Face): این پالت‌ها فقط از یک سمت قابل بارگیری هستند. معمولاً سبک‌تر و ارزان‌تر بوده و برای مصارف کوتاه‌مدت یا یک‌بار مصرف مناسب‌اند.
• پالت دوطرفه (Double Face): این نوع دارای دو سطح (بالا و پایین) است و از هر دو طرف قابلیت بارگیری دارد. مقاومت بالاتری دارد و برای استفاده‌های مکرر در صنایع بزرگ یا صادراتی توصیه می‌شود.

ابعاد هر دو نوع معمولاً مشابه است، اما تفاوت در طراحی کف آن‌ها می‌تواند در نحوه چیدمان بار و استفاده از فضا تأثیر بگذارد.

اهمیت انتخاب ابعاد متناسب با انبار و حمل‌ونقل

ابعاد پالت باید با فضای انبار، قفسه‌ها و وسایل جابجایی (مانند لیفتراک یا جک پالت) هماهنگ باشد. برای مثال، اگر قفسه‌های انبار شما بر اساس پالت‌های ۱۲۰×۸۰ طراحی شده باشند، استفاده از پالت ۱۱۰×۱۱۰ باعث اتلاف فضا و مشکلات جابجایی می‌شود. همچنین در حمل‌ونقل بین‌المللی، استفاده از ابعاد غیر استاندارد می‌تواند ظرفیت بارگیری کانتینر را کاهش دهد و هزینه‌ها را بالا ببرد. بنابراین انتخاب سایز درست نه‌تنها به صرفه‌جویی اقتصادی کمک می‌کند بلکه بهره‌وری فضای انبار و ایمنی بار را افزایش می‌دهد.

مزایای استفاده از پالت چوبی استاندارد

پالت‌های چوبی استاندارد به دلیل ابعاد و طراحی دقیق، بهینه‌ترین گزینه برای صنایع و انبارداری محسوب می‌شوند. مهم‌ترین مزایا شامل:

• صرفه‌جویی در فضا: پالت‌های استاندارد به راحتی روی هم قرار می‌گیرند و فضای انبار بهینه‌تر استفاده می‌شود.
• ایمنی بار: ابعاد یکنواخت باعث می‌شود بار به صورت متعادل قرار گیرد و در هنگام جابجایی یا حمل در کانتینرها خطر سقوط کاهش یابد.
• سازگاری با تجهیزات حمل‌ونقل: لیفتراک‌ها و جک پالت‌ها معمولاً بر اساس اندازه‌های استاندارد ساخته شده‌اند. در نتیجه استفاده از این پالت‌ها بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
• کاهش هزینه‌های صادراتی: رعایت ابعاد مورد تأیید گمرک و شرکت‌های حمل‌ونقل باعث می‌شود بار شما بدون تغییر پالت پذیرفته شود.
  این ویژگی‌ها باعث شده پالت‌های استاندارد در صنایع غذایی، دارویی، پتروشیمی و صادراتی جایگاه ویژه‌ای داشته باشند.

مقایسه پالت چوبی و پلاستیکی

برای انتخاب بهترین پالت، شناخت تفاوت پالت چوبی و پلاستیکی ضروری است:

• قیمت: پالت‌های چوبی ارزان‌تر از پلاستیکی هستند و برای استفاده عمومی و حتی صادرات مقرون‌به‌صرفه‌اند.
• استحکام: پالت پلاستیکی در برابر رطوبت و تغییرات آب‌وهوایی مقاوم‌تر است، اما پالت چوبی در صورت نگهداری مناسب عمر طولانی دارد و تعمیر آن نیز آسان‌تر است.
• استانداردسازی: پالت‌های چوبی بیشتر در ابعاد بین‌المللی مانند ۱۲۰×۸۰ (یورپالت) و ۱۲۰×۱۰۰ تولید می‌شوند. در حالی که پالت‌های پلاستیکی تنوع بیشتری در ابعاد دارند، اما ممکن است همیشه مطابق با استاندارد صادراتی نباشند.
• وزن: پالت‌های پلاستیکی معمولاً سبک‌ترند، اما پالت چوبی به دلیل تحمل بار سنگین در صنایع فولاد و پتروشیمی کاربرد بیشتری دارد.
  به طور خلاصه اگر به دنبال هزینه کمتر و قابلیت صادراتی هستید، پالت چوبی انتخاب بهتری است.

راهنمای خرید پالت استاندارد برای صادرات

در خرید پالت برای صادرات باید به چند نکته کلیدی توجه کرد:

1. ابعاد بین‌المللی: ابعاد یورپالت (۱۲۰×۸۰) یا استاندارد آسیایی (۱۱۰×۱۱۰) بیشترین کاربرد را دارند.
2. مجوز و علامت HT: پالت‌های صادراتی باید دارای استاندارد حرارتی (Heat Treatment) باشند تا ورود آفات به کشورهای مقصد جلوگیری شود. روی این پالت‌ها علامت HT درج می‌شود.
3. کیفیت چوب: استفاده از چوب خشک و مقاوم در برابر رطوبت الزامی است.
4. بررسی ظرفیت بار: اگر کالا سنگین است، باید پالت‌هایی با ضخامت بیشتر انتخاب کنید.
5. تطابق با قوانین کشور مقصد: برخی کشورها مانند اتحادیه اروپا یا آمریکا قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای پالت‌های چوبی دارند.
   با رعایت این موارد، مشکلات احتمالی در ترخیص کالا و هزینه‌های اضافی جلوگیری خواهد شد.

شهر پالت بزرگترین تامین کننده پالت های چوبی دست دوم و پالت پلاستیکی دست دوم با کیفیت در تیراژ بالا در ایران و خاورمیانه می باشد. کیفیت پالت های چوبی و پلاستیکی شهر پالت نسبت به تمامی مراکز دیگر بالاتر بوده. همچنین دیگر وجه متمایز شهر پالت قیمت های بسیار معقول و مناسب نسبت به مراکز دیگر می باشد.به همین دلیل یک فروشگاه معتبر برای خرید پالت چوبی است که برای استعلام قیمت و خرید میتوانید با شماره 09127600513 تماس بگیرید.

تأثیر ابعاد پالت بر هزینه حمل‌ونقل

ابعاد پالت رابطه مستقیم با هزینه حمل و انبارداری دارد. اگر پالت بیش از حد بزرگ باشد، در کانتینر فضای خالی ایجاد می‌کند و ظرفیت حمل کاهش می‌یابد. اگر کوچک‌تر باشد، تعداد بیشتری از آن‌ها باید استفاده شود که هزینه را افزایش می‌دهد. به همین دلیل استفاده از ابعاد استاندارد مانند ۱۲۰×۱۰۰ یا ۱۲۰×۸۰ بهینه‌ترین حالت است. علاوه بر این، ابعاد صحیح پالت باعث می‌شود بارگیری سریع‌تر انجام شود و ریسک آسیب به بار کاهش یابد. در بسیاری از موارد، انتخاب پالت مناسب می‌تواند تا ۱۵٪ هزینه‌های لجستیکی را کاهش دهد.

استانداردهای جهانی پالت چوبی

پالت‌های چوبی بر اساس استانداردهای جهانی طراحی و تولید می‌شوند تا در تمام کشورها قابلیت استفاده داشته باشند. مهم‌ترین استانداردها شامل:

• یورپالت (EUR/EPAL): با ابعاد ۱۲۰×۸۰ سانتی‌متر، یکی از پرکاربردترین اندازه‌ها در اتحادیه اروپاست. این نوع پالت دارای مهر رسمی EPAL بوده و فقط شرکت‌های مجاز اجازه تولید آن را دارند.
• استاندارد ISO: سازمان بین‌المللی استانداردسازی شش ابعاد اصلی (از جمله ۱۲۰×۱۰۰، ۱۱۰×۱۱۰ و ۱۲۰×۸۰) را معرفی کرده که در سراسر جهان پذیرفته شده‌اند.
• استاندارد آمریکای شمالی (GMA): رایج‌ترین اندازه در ایالات متحده ۱۲۱×۱۰۱ سانتی‌متر است.

رعایت این استانداردها به ویژه در صادرات کالا اهمیت زیادی دارد، زیرا پالت غیر استاندارد ممکن است در گمرک مقصد پذیرفته نشود سایت associated-pallets در این باره میگوید:

“According to ISPM 15, all wood packaging (including pallets) used in international trade must be debarked, heat-treated or fumigated, and clearly marked with the IPPC stamp to prevent the spread of pests.”

«طبق استاندارد ISPM 15، تمامی بسته‌‌بندی‌های چوبی از جمله پالت‌هایی که در تجارت بین‌المللی استفاده می‌شوند باید پوست‌گیری شده، حرارت‌داده یا ضدعفونی شوند و با مهر IPPC علامت‌گذاری شده باشند تا از انتقال آفات جلوگیری گردد.»

نکات نگهداری و افزایش عمر پالت چوبی

پالت‌های چوبی اگر به‌درستی نگهداری شوند می‌توانند سال‌ها دوام بیاورند. چند نکته مهم:

• خشک نگه داشتن: رطوبت باعث پوسیدگی سریع چوب می‌شود. پالت‌ها باید در محیط خشک و دارای تهویه مناسب نگهداری شوند.
• جلوگیری از بار بیش از حد: هر پالت ظرفیت مشخصی دارد. قرار دادن بار بیشتر می‌تواند باعث شکستگی شود.
• بازرسی منظم: بررسی ترک‌ها، شکستگی‌ها و میخ‌های شل به افزایش طول عمر کمک می‌کند.
• تعمیر و بازیافت: پالت‌های آسیب‌دیده معمولاً با تعویض تخته‌ها یا میخ‌کوبی دوباره قابل استفاده‌اند. این موضوع هزینه‌ها را کاهش داده و پایداری محیط زیست را بهبود می‌بخشد.
  این روش‌ها موجب کاهش هزینه‌های لجستیک و افزایش بهره‌وری می‌شوند.

ابعاد رایج پالت در صنایع مختلف

هر صنعت بسته به نوع کالا و شیوه حمل‌ونقل از ابعاد خاصی استفاده می‌کند:

• صنایع غذایی و دارویی: بیشتر از پالت‌های ۱۲۰×۸۰ (یورپالت) به دلیل قابلیت چیدمان در قفسه‌های استاندارد استفاده می‌کنند.
• صنایع شیمیایی و پتروشیمی: معمولاً از پالت‌های ۱۱۰×۱۱۰ یا ۱۲۰×۱۰۰ به دلیل تحمل بار سنگین بهره می‌برند.
• صادراتی: پالت‌های دارای استاندارد HT در ابعاد بین‌المللی (۱۲۰×۱۰۰ یا ۱۲۰×۸۰) بیشترین کاربرد را دارند.
• ساختمانی و فلزی: برای حمل بارهای بسیار سنگین از پالت‌های تقویت‌شده با ابعاد سفارشی استفاده می‌شود.
  شناخت این تفاوت‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را بر اساس نوع بار داشته باشند.

جمع‌بندی و توصیه‌ها

پالت چوبی استاندارد نقش کلیدی در مدیریت زنجیره تأمین، کاهش هزینه‌ها و افزایش ایمنی دارد. انتخاب ابعاد مناسب، نگهداری اصولی و توجه به استانداردهای جهانی، از عوامل مهمی هستند که بهره‌وری را به حداکثر می‌رسانند. توصیه می‌شود:

1. همیشه قبل از خرید، ظرفیت بار و ابعاد مورد نیاز صنعت خود را مشخص کنید.
2. برای صادرات از پالت‌های دارای مهر HT و ابعاد بین‌المللی استفاده کنید.
3. به جای دور انداختن پالت‌های آسیب‌دیده، آن‌ها را تعمیر یا بازیافت کنید.
   با رعایت این نکات، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های لجستیک را کاهش دهند و در عین حال به حفظ محیط زیست کمک کنند.

سوالات متداول

۱. ابعاد استاندارد پالت چوبی چقدر است؟
رایج‌ترین ابعاد پالت چوبی در جهان ۱۲۰×۸۰ سانتی‌متر (یورپالت)، ۱۲۰×۱۰۰ سانتی‌متر و ۱۱۰×۱۱۰ سانتی‌متر است. این اندازه‌ها توسط سازمان ISO و انجمن‌های بین‌المللی تعیین شده‌اند.

۲. پالت‌های استاندارد چه تفاوتی با پالت‌های سفارشی دارند؟
پالت‌های استاندارد قابلیت استفاده در حمل‌ونقل بین‌المللی و انبارداری عمومی را دارند، اما پالت‌های سفارشی بر اساس نیاز صنایع خاص (مثلاً پتروشیمی یا فلزی) طراحی می‌شوند و ممکن است برای صادرات قابل پذیرش نباشند.

۳. حداکثر وزن قابل تحمل پالت چوبی چقدر است؟
ظرفیت بار پالت‌ها بسته به نوع طراحی بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلوگرم متغیر است. یورپالت‌ها معمولاً تا ۱۵۰۰ کیلوگرم بار ایستا را تحمل می‌کنند.

۴. آیا پالت‌های چوبی برای صادرات نیاز به شرایط خاص دارند؟
بله، پالت‌های صادراتی باید دارای مهر HT (Heat Treatment) باشند تا اطمینان حاصل شود که چوب آن‌ها در برابر آفات و قارچ‌ها مقاوم است. در غیر این صورت در گمرک کشورهای مقصد ممکن است پذیرفته نشوند.

۵. تفاوت پالت چوبی و پلاستیکی در چیست؟
پالت‌های چوبی ارزان‌تر و قابل تعمیر هستند اما وزن بیشتری دارند. پالت‌های پلاستیکی سبک‌تر، بهداشتی‌تر و مقاوم‌تر در برابر رطوبت‌اند ولی قیمت بالاتری دارند.

۶. کدام صنایع بیشتر از پالت‌های چوبی استفاده می‌کنند؟
صنایع غذایی، دارویی، ساختمانی و پتروشیمی بیشترین استفاده را دارند. به‌خصوص صنایع غذایی به خاطر استانداردهای قفسه‌بندی، بیشتر از یورپالت بهره می‌برند.

۷. چگونه می‌توان عمر پالت چوبی را افزایش داد؟
با نگهداری در محیط خشک، جلوگیری از بارگذاری بیش از ظرفیت، تعمیر منظم و استفاده از روکش‌های محافظ می‌توان عمر پالت‌ها را چندین برابر افزایش داد.

۸. قیمت پالت چوبی استاندارد چقدر است؟
قیمت پالت به نوع چوب (نرم یا سخت)، ابعاد، کیفیت ساخت و داشتن مهر صادراتی (HT) بستگی دارد. معمولاً پالت‌های صادراتی قیمت بالاتری نسبت به پالت‌های داخلی دارند.